In oude geschriften, documenten en boeken of op prenten en schilderijen is de geschiedenis van hondenrassen vastgelegd. En ook het werk dat ze doen. Meegaan op jacht, het drijven en hoeden van een kudde, het bewaken van huis en haard en het gezelschap houden van de mens. Elke maand gunt Onze Hond de lezer een inkijkje in de historie van een hondenras. Deze maand de Dobermann, de schepping van een man met een droom.
De meeste hondenrassen hebben hun uiterlijk te danken aan honderden jaren evolutie en langdurige selectie. Echter, een aantal heeft hun ontstaan, bestaan én naam te danken aan slechts één persoon. Het is de Duitse ‘belastinginner, hondenvilder en hondenvanger’ Karl Friedrich Louis Dobermann wiens naam voor altijd verbonden zal zijn aan deze veelzijdige gebruikshond.
Een scherpe hond
Karl Friedrich Louis Dobermann (roepnaam Louis) wordt in 1834 in Apolda, Thüringen, geboren. We weten weinig over zijn jeugd, wel over zijn functie. Die heeft een behoorlijk gruwelijk aspect en klinkt in het Duits aanmerkelijk interessanter dan in onze taal. Louis Dobermann staat te boek als Justizangestellter im thüringischen Apolda und darüber hinaus Abdecker, Steurereintreiber und Hundefänger für das Amt Niederrossla. Het betekent dat hij verantwoordelijk is voor het innen van belastingen en het vangen van zwerfhonden. Een Abdecker is een vilder; Louis moet de honden die hij vangt ook afmaken en villen. Zijn bijbaantje is Nachtpolizist, een soort nachtwaker. Hij doorkruist de stad om ongure elementen te beletten hun werk te doen. Zowel bij het innen van de belastingen als bij zijn nachtelijke werkzaamheden, kan Dobermann een scherpe hond goed gebruiken.
Pinschers en Herdershonden
De naam van het ras is nu eenvoudig Dobermann, maar nog niet zo heel lang geleden sprak men van Dobermann Pinscher. In het pre-Dobermann tijdperk waren er in Duitsland al Pinschers. Dat waren vrijwel zonder uitzondering compact gebouwde honden met kort, glad, hard haar. Ze kwamen voor in verschillende formaten, hadden zwart met roestkleurige aftekeningen en werden gecoupeerd aan de oren en staart. Voor ruwharige Pinschers werd in de regel de naam Schnauzer gebruikt. Zijn functie als hondenvanger stelde Louis in staat de beste exemplaren uit te kiezen om in te zetten voor de fokkerij. In Apolda stonden zijn honden al snel bekend als Dobermannsche Hunde. Dát Louis Dobermann diverse types heeft gekruist om tot zijn gewenste ‘scherpe hond’ te komen is een feit. Als het echter gaat om de vraag wélke honden precies, spreken de kynologische auteurs elkaar tegen. Richard Strebel vraagt
zich in zijn boek Die Deutschen Hunde und Ihre Abstammung af: “Of wij terecht de Dobermann Pinscher in de rij van Pinschers zetten, waag ik te betwijfelen. Misschien is hij beter op zijn plaats bij de Herdershonden.” Strebel meldt met stelligheid dat de eerste honden van Louis Dobermann ontstonden uit kruisingen tussen Pinschers en Herdershonden, maar hij sluit niet uit dat ook andere rassen een aandeel hebben geleverd. We komen daar later op terug.
Lees het volledige artikel in Onze Hond nr. 8. Bestel hier vanaf 24 september
Tekst en illustraties: Ria Hörter
