In het kader van ‘Februari, de maand van de gebitsverzorging’ is het tijd voor een goede uitleg over gebitsproblemen die kunnen optreden als u de tanden van uw hond niet poetst. En natuurlijk staan er praktische instructies bij om stapsgewijs het tandenpoetsen aan te leren.
Tandenpoetsen is voor eigenaren niet het meest favoriete onderwerp dat ik tijdens mijn spreekuur voer, maar voor de honden is het wel degelijk noodzakelijk. Met het poetsen van het gebit kunnen veel pijnlijke problemen voorkomen worden. Helaas geeft een groot deel van de hondenbezitters aan dat ze nooit de tanden van hun hond poetsen, omdat ze het onzin vinden en ze overtuigd zijn dat de hond het nooit zou toelaten. Wat gebeurt er als u uw eigen gebit niet meer poetst? Dan zal er na 24 uur een dunne laag tandplak op het gebit ontstaan. Tandplak bestaat bijna geheel uit bacteriën. De aanwezigheid van deze bacteriën zorgt ervoor dat de adem minder fris gaat ruiken. Na een week niet poetsen zal de adem flink gaan stinken, de laag tandplak wordt dik en het tandvlees raakt ontstoken: roodheid en zwelling. Precies hetzelfde zien we ook bij honden waarvan het gebit niet gepoetst wordt. Zelf zullen wij niet graag willen rondlopen met tandplak op onze tanden, een stinkende adem en rood ontstoken tandvlees, maar gek genoeg vinden we het van onze honden kennelijk wél prima dat ze daarmee rondlopen. Het poetsen van een hondengebit vindt men vaak onzin, terwijl een ontsteking in de mondholte van honden net zo goed ontstaat als gevolg van bacteriën in de tandplak. Bij honden wordt er zelfs jarenlang niet gepoetst. Wekelijks zie ik op de behandeltafel welke dramatische gevolgen dit kan hebben bij sommige honden.
Als dieren niet kunnen vertellen wat er mis is in hun mondholte, dan doe ik dat graag voor hen! Daarom heb ik een artikel geschreven over de gevolgen van ontstekingen in de mondholte, compleet met duidelijke foto’s uit de praktijk. Gelukkig kunnen ook honden aan hun gebit behandeld worden, zoals in het artikel te lezen is. En een praktische poets-instructie is ook bijgevoegd, zodat iedereen snel aan de slag kan gaan met het gebit van zijn hond.
Gingivitis
Zonder poetsen hopen er zich enorme hoeveelheden bacteriën op ter hoogte van de overgang tand – tandvlees. Door deze bacteriën raakt het tandvlees ontstoken: het tandvlees zwelt op, kleurt rood en zal gemakkelijk gaan bloeden. Ontstoken tandvlees noemt men gingivitis. Gingiva betekent tandvlees en de -itis betekent ontsteking. Tussen het gezwollen ontstoken tandvlees en de tand ontstaat een ruimte waar de bacteriën zich kunnen nestelen en vermenigvuldigen. Wanneer het tandvlees bloedt (zoals tijdens het eten), kunnen deze bacteriën in de bloedbaan terecht komen en afhankelijk van waar ze vastlopen, ontstekingen veroorzaken elders in het lichaam. Bloedend tandvlees kan dus grote gevolgen hebben voor de gezondheid. Zo is in verscheidene studies bij de mens aangetoond dat tandvleesontsteking in een vergevorderd stadium vaak samengaat met hart- en vaatziektes. Ook blijkt er een link te zijn tussen parodontitis en reuma, diabetes, vruchtbaarheidsproblemen, longontsteking, alvleesklier- en nierkanker en zelfs Alzheimer.
Parodontitis
Het steunweefsel waarmee een tand vastzit in de kaak noemen we parodontium. Als er een ontsteking is met afbraak van steunweefsel spreken we van parodontitis. Het botweefsel van de tandkas brokkelt af, de verschillende weefsels die de tandwortel in de tandkas vasthouden raken beschadigd en het tandvlees trekt zich in meer of mindere mate terug. Er ontstaat een open ruimte tussen de tand en het overgebleven steunweefsel, welke een pocket wordt genoemd. De pocket gaat steeds verder de diepte in. De bacteriën en afvalproducten (pus) in de pocketruimte zijn een continue ontstekingsbron in de kaak en dus een continu gevaar voor het lichaam. Parodontitis is een ontsteking die onder het tandvlees plaatsvindt en is dus vaak niet zichtbaar aan de buitenkant. Dit maakt het dus erg lastig om op te merken, omdat er met het blote oog vaak nauwelijks afwijkingen zichtbaar zijn in de mondholte.
De reactie van het lichaam op de aanwezigheid van bacteriën
Niet alleen de bacteriën veroorzaken een ontsteking met afbraak van weefsel. Ook de reactie van het lichaam op de aanwezigheid van deze bacteriën veroorzaakt soms een heftige ontsteking met afbraak van weefsel. Dit is waarschijnlijk de reden waarom de ene hond nauwelijks last heeft van ontstekingen in de mondholte, terwijl de andere hond (door een heftige reactie van het lichaam) al op jonge leeftijd een ernstig aangetast gebit kan hebben. Door de heftige ontsteking wordt het steunweefsel rondom de tandwortel aangetast en afgebroken. De ervaring leert dat vooral kleine honden (toy breeds en kruisingen hiervan) op relatief jonge leeftijd al last krijgen van parodontitis. Omdat parodontale aandoeningen zich afspelen onder de tandvleesrand, zijn speciale diagnostische hulpmiddelen nodig bij het onderzoek. Bij de mens wordt dit onderzoek in de tandartsstoel uitgevoerd. Met een pocketmeter is een parodontitis te detecteren en met een dentale röntgenfoto is het in beeld te brengen. Hetzelfde parodontale onderzoek bij de hond is om praktische redenen alleen onder narcose uit te voeren.
Lees het volledige artikel in Onze Hond nr. 1. https://shop.bcm.nl
