De mens als speurhond
En een serie artikelen in Onze Hond behandelen Resi Gerritsen Ruud Haak hoe mensen en honden ruiken. Hoe goed kunnen wij mensen ruiken en hoe ver zijn wij qua reukvermogen verwijderd van de hond?
Hoewel zwak in vergelijking met de hond, is de menselijke reukfunctie beter dan veel mensen denken. Zoals we vorige maand al konden lezen, hebben mensen een buitengewoon, zij het ondergewaardeerd, reukvermogen. Wij kunnen bijvoorbeeld de geur van angst in menselijk zweet detecteren, en we kunnen partners selecteren wiens lichaamsgeur een gunstige genetische samenstelling suggereert.
Je eigen t-shirt onderscheiden
Menselijke deelnemers aan een onderzoek door Lord en Kasperzak konden, door te ruiken, hun eigen t-shirt te onderscheiden van honderd andere, identieke shirts die 24 uur door andere mensen waren gedragen. Volgens Porter et al. kan een menselijke moeder onderscheid maken tussen de geur van haar baby en die van andere baby’s. Schaal et al. ontdekten dat baby’s de geur van hun moeder die borstvoeding geeft al zes dagen na de geboorte van andere moeders kunnen onderscheiden. Kenneth Hovis en zijn collega’s van de Carnegie Mellon University in Pittsburgh verklaarden in 2012: “Vroege reukervaring, mogelijk zelfs vóór de geboorte, kan langdurige effecten veroorzaken in zowel het reukslijmvlies in de neus als het vomeronasale orgaan.” (Vomeronasaal orgaan is het orgaan van Jacobson, dat onder andere feromonen detecteert – red.)
Menselijke speurders
De detectiedrempels voor menselijke geur zijn erg hoog. Dat wil zeggen wij alleen bijzonder hoge geurconcentraties opmerken. Net als honden kunnen kunnen ook wij ons vermogen om geuren te detecteren verbeteren door te oefenen. Jess Porter en zijn collega’s van de University of California, Berkeley, ontdekten in 2007 dat mensen kunnen leren een geurspoor in een veld te volgen. De deelnemers verbeteren hun prestaties aanzienlijk na slechts vier oefensessies. De onderzoekers legden tien meter lange geurpaden, waaronder een van etherische chocolade-olie in een grasveld. Zij vroegen 32 mensen om een spoor te vinden en dit tot het einde te volgen. De deelnemers waren geblinddoekt en droegen dikke handschoenen en oordopjes om hen te dwingen uitsluitend op hun reukvermogen te vertrouwen. Twee derde van de deelnemers kon de geur volgen. En hoewel ze veel langzamer waren dan honden bij het opsporen van een geur, verbeterden hun prestaties in de loop van de tijd.
In een test van Sela en Sobel in 2010 bleek dat mensen twee werkende neusgaten nodig hebben om geuren te kunnen volgen. Dergelijk onderzoek heeft aangetoond dat de menselijke reukzin krachtiger is dan eerder werd aangenomen en dat mensen met training in staat zouden kunnen zijn tot taken waarvan ooit werd gedacht dat ze het exclusieve domein waren van sommige dieren.
Puppyselectie
Op de hoogte blijven van wetenschappelijke studies over geur en waarneming kan waardevol zijn voor hondengeleiders en trainers. Zo kan het bijvoorbeeld bij de selectie van een pup handig zijn om de resultaten van wetenschappelijke studies in het achterhoofd te houden.
Bij pasgeboren pups is het reukorgaan namelijk al goed ontwikkeld. Hoewel hun ogen nog gesloten zijn en hun oren naar achteren gevouwen, waardoor de gehoorgang wordt afgesloten, kunnen ze, door warmte en vooral door geur, de tepels van hun moeder vinden. Joseph Bodingbauer stelde in 1977 al vast dat de snelheid waarmee een pup die voedselbron kon vinden, gelijk was aan de gevoeligheid van zijn reukvermogen. Het kan van belang zijn om hier rekening mee te houden als je een pup wilt selecteren die je laten wilt gaan opleiden tot zoek- of speurhond.
Het volledige artikel is te lezen in Onze Hond nummer 4. Dit nummer kun je vanaf 3 juni kopen in de boekhandel bij jou in de buurt of online in de Onze Hond webshop.
