De hondenwereld zit vol dogma’s: overtuigingen over bepaalde onderwerpen die hardnekkig blijven voortbestaan, ondanks dat kennis het tegendeel heeft bewezen. Dominantie bij honden is een mooi voorbeeld van een begrip dat een ander leven is gaan leiden dan oorspronkelijk bedoeld in de gedragswetenschap. Veel professionals hebben het dogma over dominantie al laten varen, maar de misvattingen over dit onderwerp zijn nog veelbesproken in hondenland. Welke misvattingen zijn er nog meer?
We zijn geneigd in bepaalde situaties menselijke eigenschappen en gevoelens toe te kennen aan dieren terwijl daar op dat moment geen sprake van is. In de wetenschap noemt men dit antropomorfisme. Stel je komt thuis en de hond heeft zich uitgeleefd in de plantenbak; potgrond en stukken plant liggen verspreid door de woonkamer. Je kijkt de hond streng aan en spreekt hem beschuldigend toe. Als reactie neemt de hond een lage houding aan; hij verlaagt zijn lichaam, de staart gaat naar beneden, zijn oren naar achter en hij kijkt je met grote ogen aan of kijkt weg van je weg. Op dat moment denken veel mensen dat de hond weet dat hij dat niet mocht doen. Hij kijkt immers, vanuit mensenogen gezien en beoordeeld, verontschuldigend. Echter, de hond heeft hier niet de link gelegd tussen de boze eigenaar en zijn slopende gedrag, maar de hond reageert direct op de lichaamstaal die jij als eigenaar aanneemt. Jij bent boos en de hond wil de confrontatie vermijden door een lage houding aan te nemen. Wij mensen interpreteren het gedrag van de hond ten onrechte als ‘schuldig’. Als deze situatie vaker voorkomt – de eigenaar komt thuis en wordt boos wanneer er rommel ligt – kan de hond al een lage houding laten zien zodra de eigenaar thuiskomt. Dit betekent niet dat jouw hond weet dat hij fout zit, maar dat hij kan voorspellen dat zijn baasje boos gaat worden.
‘Hij heeft nu bloed geproefd, dus hij zal blijven bijten’
Een hond bijt niet om bloed te proeven. En als een hond eenmaal gebeten heeft, wil dat niet zeggen dat hij het zal blijven doen. Honden kunnen om verschillende redenen overgaan tot bijtgedrag en de oorzaak van het bijten bepaalt de kans op herhaling Bijten als onderdeel van agressief gedrag heeft vaak een doel. Gedrag dat voor de hond iets oplevert, zal hij herhalen. Een hond kan bijten omdat hij pijn ervaart en niet aangeraakt wil worden. Als een hond pijn heeft bestaat de kans dat hij het dreiggedrag overslaat, omdat een hond met pijn impulsiever reageert. Wanneer de pijn behandeld wordt is de kans op herhaling minder. Aan de andere kant kan een hond die een kleine soortgenoot als prooi heeft opgejaagd en gebeten, het zelfbelonende effect van het najagen en vangen van een prooi hebben ervaren. Hoe leuker hij dit vond, hoe groter de kans op herhaling is. Eén ding in dit verhaal is zeker, het gaat de hond NIET om het proeven van bloed.
Het gehele artikel is te lezen in Onze Hond nummer 10. Deze editie koop je gemakkelijk vanaf 23 novmeber in de lokale boekhandel of online via de BCM Store.
