Als we te veel (suiker) eten, slaan we dat in ons lichaam op als vet. Dat overgewicht veel gezondheidsrisico’s met zich meebrengt, weten we inmiddels allemaal, maar vaak krijgt vet als voedingsstof daardoor meteen een slechte reputatie. Is dat wel terecht?
Tekst: Monique van Strien
Vetten zijn een cruciaal onderdeel van ieder dieet. Maar wat is vet, waarom is het gezond en wanneer is het ongezond? Vet is de allergrootste energieleverancier van alles wat eetbaar is en veel vitamines hebben vet nodig om in ons lichaam opgenomen te kunnen worden. Vet wordt onderverdeeld in drie verschillende soorten: verzadigde, enkelvoudig onverzadigde en meervoudig onverzadigde vetten.
Verzadigde vetten en onverzadigde vetten
Verzadigde vetten vind je in veel dierlijke producten, maar ook in palmolie. Enkelvoudig onverzadigde vetten komen met name voor in plantaardige oliën, zoals olijfolie, avocado en noten. De meervoudig onverzadigde vetten worden ook wel vetzuren genoemd en komen vooral voor in vette vis. Ze worden als essentieel beschouwd, omdat het lichaam ze niet op natuurlijke wijze zelf kan aanmaken, maar ze wel een cruciale rol spelen bij veel processen in het lichaam. Zo kunnen de ogen en hersenen van een pup alleen goed ontwikkelen bij voldoende vetzuren. De meervoudig onverzadigde vetten spelen daarnaast een cruciale rol bij het helpen onderhouden van celmembranen, het immuunsysteem en de bloedsomloop. Bovendien hebben ze ontstekingsremmende eigenschappen. Daarmee ondersteunt het de gezondheid van gewrichten, huid, vacht, hart en hersenen.
Met name de verhouding tussen de vetzuren omega 6 en omega 3 blijkt erg belangrijk te zijn. Een tekort aan omega 6-vetzuren kan leiden tot gedragsproblemen, slechte wondgenezing en huidproblemen zoals infecties en een droge, schilferige huid. In de praktijk zie je echter meestal dat er (veel) te veel omega 6 wordt gegeten. Een teveel aan omega 6-vetzuren veroorzaakt mogelijk problemen als ontstekingen, artritis en immunoresponsen zoals allergieën. Aan de andere kant kan een tekort aan omega 3-vetzuren leiden tot bijvoorbeeld oogproblemen, spierzwakte en een verzwakt immuunsysteem. Het is dus vooral zaak om bedacht te zijn op voldoende inname van omega 3.
Wil jij weten of je hond deze vetzuren wel binnenkrijgt? Duik dan eens in de ingrediëntenlijst van je hondenvoeding. Als je daar EPA en DHA ziet staan of een vette vissoort (sardien, haring, zalm, makreel), visolie, algen, krill of plankton, dan zit je goed! Ook lijnzaadolie en chiazaad zijn een goede bron van omega 3.
Is mijn hond te dik?
De redactie van Onze Hond ging samen met een dierenarts de straat op om aan willekeurige hondeneigenaren te vragen wat zij van de conditie van hun hond vinden: heeft hun trouwe vriend een gezond gewicht, is hij te dun of te dik? Uit deze steekproef blijkt dat een groot deel van de baasjes onterecht van mening is dat hun hond op een gezond gewicht is, terwijl de viervoeter in werkelijkheid aan matig tot ernstig overgewicht lijdt.
Veel mensen denken dat hun hond keurig op gewicht is, omdat hij blij is en ze hem precies de hoeveelheid voer geven die op de verpakking wordt geadviseerd. Maar er is geen verpakking ter wereld die precies weet hoe jouw hond in elkaar zit. Gebruik dat advies daarom hooguit als richtlijn, als je net met dat voer begint, maar stel daarna vast of je de hoeveel naar boven of naar beneden moet bijstellen. Meestal mag het omlaag!
Vraag aan je dierenarts hoe je dit met je ogen én met je handen kunt constateren. Geloof ons: dierenartsen zullen blij zijn dat je deze vraag stelt en dat ze je hiermee mogen helpen. Zoveel gezondheidsproblemen worden immers voorkomen door op een gezond gewicht te letten. En je hond leeft ook nog eens langer. Dat is toch de moeite van het vragen en opletten meer dan waard!
Hoe kan het dat de honden tegenwoordig veel vaker dik zijn?
Onze honden hebben in de afgelopen decennia meer en meer een vijfsterrenleven gekregen: ze mogen op de bank slapen, hoeven nooit honger te lijden en afzien in de kou is er al helemaal niet meer bij. Met het drukke leven van de baasjes, al dan niet in een dichtbevolkte stad, zijn de wandelingen die we met onze honden maken, gemiddeld korter geworden. Sommige honden wandelen zelfs nauwelijks want de geboren people pleasers zullen niet snel klagen. Een gebrek aan beweging, gecombineerd met zeer calorierijk voedsel, zorgt voor een gestage toename in lichaamsgewicht.
En eenmaal eraan, gaat al dat gewicht er niet zo gemakkelijk weer vanaf (herkent je het?). Het idee dat je simpelweg de hoeveelheid voer moet minderen, om de hond weer te laten afvallen, is geen eerlijk verhaal. Empirisch onderzoek bij Beagles heeft namelijk bewezen dat de darmflora bij de ontwikkeling van overgewicht eenzijdiger wordt. Zo ontstaat een negatieve spiraal van suboptimale opname van voedingsstoffen, wat aankomen in de hand werkt. Om te voorkomen dat je hond tekorten krijgt tijdens het afvallen, is het daarom belangrijk om een uitgebalanceerd dieetvoer in huis te halen. Daarnaast pas je natuurlijk ook de rest van de gezonde leefstijl aan.
Net zoals honden zijn ook wij gewoontedieren. Als we elke dag hetzelfde schepje voer geven, dan zal dat wel goed zijn. Maar dat is een nare valkuil. Honden veranderen, en daarmee hun voeding ook. Is hij tijdens koude dagen zijn ondervacht kwijt vanwege die heerlijke kachel binnen? Heeft hij iets onder de leden waarvan hij moet herstellen? Is je hond in de groei of juist al een dagje ouder? En wat te denken van castratie en sterilisatie, wat het metabolisme (de snelheid waarmee een lichaam zijn energie uit het eten weet te halen) vertraagt. Allemaal situaties die vragen om een afgestemde maaltijd.
Verandering in het gewicht van je hond?
Komt je hond heel plotseling aan of valt hij juist in korte tijd veel af? Ga dan altijd eerst naar de dierenarts. Veranderingen in het gewicht kunnen een symptoom zijn van een ziekte. Op dieet gaan tijdens een ziekte is zelden verstandig. Overleg altijd met je dierenarts!
Meer inspiratie, tips of weetjes: Bestel dan de nieuwste het magazine “‘Onze Hond” op onze website.
