In oude geschriften, documenten, boeken en op prenten en schilderijen is de geschiedenis van hondenrassen vastgelegd. En het werk dat ze doen. Meegaan op jacht, het drijven en hoeden van een kudde, het bewaken van huis en haard en het gezelschap houden van de mens. Elke maand gunt Onze Hond de lezer een inkijkje in de rijke historie van een hondenras. Deze maand: de Standaard of Grote Poedel, ofwel Grand Caniche.
Ik kan mij als de dag van gisteren herinneren hoe blij wij, exposanten van jachthonden, waren toen de Poedels van de rasgroep Jachthonden naar die van de Gezelschapshonden werden ‘verplaatst’. Die blijdschap had vooral te maken met ‘concurrentie’ tussen de rasgroepen, want voordat de Poedels verhuisden naar de rasgroep Gezelschapshonden, konden er vier subtypen Poedels (Standaard, Middenslag, Dwerg en Toy) in zes vachtkleuren (zwart, wit, bruin, abrikoos, grijs en rood) aan de eindkeuring van de Jachthonden deelnemen. Poedels, en de Standaard Poedels voorop, laten vaak een spectaculair gangwerk zien en daar kunnen de jachthonden – neus aan de grond – niet altijd tegenop.
Diversiteit aan Poedels
Een eenkleurige Poedel kan zwart, wit, bruin, grijs en abrikoos zijn, waarbij er in de rasstandaard bij elke kleur nog een bijzonderheid wordt vermeld. Zo moet bruin ‘diep, nogal donker, uniform en warm’ zijn, terwijl abrikoos ‘van licht abrikoos naar rood of zelfs oranje’ kan gaan. Niet alle vachtkleuren zijn even oud; zo wordt de kleur grijs in 1966 erkend en de abrikooskleur in 1977.
Bijzonder is ook dat de rasstandaard een toevoeging kent: ‘De keuring van een Poedel tijdens een show betekent niet dat hij in een trimwedstrijd wordt beoordeeld. Het moet niet worden bevorderd en/of gestimuleerd om honden over te toiletteren.’ Men onderscheidt bij het trimmen van Poedels onder andere het ‘leeuwtoilet’, modern toilet, Engels toilet, het Scandinavische of ‘Terriërtoilet’ en het ‘puppytoilet’. Behalve een onderscheid in de maten en kleuren, bestaan er ook verschillende vachtstructuren. Zo zijn er Poedels met een krul- of kroesvacht en een koordvacht. De koordvacht ontstaat als de vacht niet wordt uitgekamd, de haren draaien zich dan in lange spiralen. De eerste Poedel die in 1888 in Nederland wordt ingeschreven in het Nederlands Honden Stamboek – het NHSB – is hoogstwaarschijnlijk een Koordenpoedel geweest. De Koordenpoedel is slechts korte tijd populair; het onderhoud van de vacht is tijdrovend en te ingewikkeld. Intussen heeft de Poedelfamilie er een erkend lid bij gekregen: de Franse Krulhaar, meerkleurig – de Chien particolore à poil frisé. In het afgelopen aprilnummer van Onze Hond heb je met dit ras kennis kunnen maken.
Tot de verbeelding spreken
Dat de Poedel tot onze verbeelding spreekt, is af te leiden uit het aantal spreekwoorden en gezegden dat er bestaat. ‘Poedelnaakt’, ‘des Poedels kern’ en ‘Poedelprijs’ zijn zomaar een paar voorbeelden. Zowel Frankrijk als Duitsland zien zichzelf als land van herkomst, maar ondertussen is het Engeland waar de Poedel geschiedenis schrijft. De eerste inschrijving van een Poedel in het stud book van The Kennel Club is in 1874.
‘Watervogelhond’ en de Barbet
Het is John Caius (1510-1573), de lijfarts van de Engelse koningin Elizabeth I, die als een van de eerste natuurkundigen een Poedel beschrijft. Hij noemt zo’n hond een Canis aviarius of Canis aquaticus, vrij vertaald een ‘watervogelhond’. Minstens zo interessant is dat Caius meldt dat deze hond vanaf de schouders tot aan het puntje van de staart wordt kaalgeschoren, zodat hij bij een apport minder weerstand in het water ondervindt. Minder weerstand in het water ondervinden is één reden om de vacht te verwijderen. Op het hoofd, de borst, de oren en de gewrichten laat men het haar staan; de gewrichten worden zo beschermd tegen reumatiek. Zelfs het aanbrengen van een lintje in de kuif heeft een historische betekenis: als Poedels met dezelfde kleuren in het water liggen, kunnen de eigenaren hun hond snel herkennen. Na Caius zijn er nog vele tientallen andere auteurs geweest die in tijdschriften en boeken over de Poedel schrijven. Vrijwel alle auteurs zijn van mening dat de Poedel afstamt van de Barbet, ook een Franse waterhond. De populariteit van de Poedel draagt bij aan het feit dat de Barbet pas aan het einde van de twintigste eeuw buiten Frankrijk bekendheid krijgt.
Lees het volledige artikel in Onze Hond nr. 4. Bestel hier
Tekst en illustraties: Ria Hörter
